Podczas gdy większość butów do biegania pozwala czuć się komfortowo, gdy stoisz w sklepie sportowym, tak naprawdę prawdziwy test to te pierwsze kilka kilometrów w terenie lub na asfalcie. Bardzo szybko okazuje się, że idealny but to taki, który jest dopasowany do tej jednej konkretnej pary stóp.

Artykuł ten stara się przedstawić najważniejsze aspekty jakimi powinien kierować się biegacz przy wyborze butów biegowych. Buty do biegania można podzielić na dwie zasadnicze grupy, do biegania po nawierzchniach twardych tj. asfalt, chodnik itp. Nie oznacza to wcale, że tego typu buty nie nadają się do biegania po powierzchniach trochę bardziej zróżnicowanych takich jak drogi pożarowe, ścieżki parkowe czy ścieżki leśne. Dobra amortyzacja, elastyczność oraz stabilizacja stopy podczas powtarzających się kroków to najważniejsze cechy butów do twardych powierzchni.

Drugą grupą butów do biegania są zasadniczo podrasowane buty asfaltowe przeznaczone do trasy off-road czyli tak zwanego trailu czyli biegania w terenie. W stosunku do butów na asfalt są one wzbogacone o agresywne podeszwy zapewniające lepszą trakcję i liczne wzmocnienia, które wpływają na stabilność, wsparcie i ochronę pod stopami. Jeśli często na twojej drodze spotykasz kamienie, korzenie i inne nierówności, a także biegasz po nawierzchniach błotnistych wybierz buty typowo terenowe.

W doborze butów biegowych ważna jest dobra znajomość swojej stopy i całego układu kończyn dolnych. Do najważniejszych cech jakie powinieneś znać należą:

Rozmiar stopy:

Jeżeli nie jesteś pewien swojego rozmiaru buta lub jeśli jedna stopa jest większa od drugiej, to najlepiej odrysować odbicie swoich stóp na kartkach papieru i zmierzyć centymetrem długość i szerokość w newralgicznych punktach. Prawidłowo dobrane buty to klucz do sukcesu. Warto pamiętać, że każdy producent ma trochę inna rozmiarówkę. Różnice te zdarzają się często nawet miedzy poszczególnymi modelami. Najważniejsze jeste jednak to by pamiętać, że but biegowy musi być lekko za duży, a wartość ta wzrasta wraz z bieganymi dystansami i częstotliwością. Prawidłowy rozmiar buta biegowego powinnien dawać nam około 0,5 do 1cm przestrzeni z przodu byta.

Kształt podbicia:

Po wyjściu z wanny, prysznica lub z basenu, spójrz na ślad zostawiony na podłodze macie lub kartce papieru. Kształt śladu wskaże rodzaj podbicia jaki masz. Twój kształt łuku wpływa na sposób, w jaki stopa porusza się, podczas biegu ale nie zawsze wpływa na wybór konkretnego modelu buta.

Biomechanika biegacza.

Kształt twojej stopy jest ściśle związany z jej ruchem, podczas chodzenia czy biegania. Z każdym krokiem jako pierwsza uderza w ziemię zazwyczaj pięta. To wcale nie oznacza, że jesteśmy supinatorami chodź bardzo wielu początkujących biegaczy tak właśnie uważa. Kolejną fazą kroku biegowego jest przetoczenie kiedy to cała stopa jest już na podłożu i to właśnie tutaj zachodzi proces nadmiernego pronowania bądź supinacji. Każdy biegacz doświadcza różnych poziomów tych ruchów na boki podczas kroku. Najważniejsze z nich to:

Stopa jest neutralna podczas gdy w trakcie przetaczania staw skokowy nie wychyla się nadmiernie do środka bądź na zewnątrz. W takim wypadku wybieramy buty bez żadnych dodatkowych systemów wsparcia.

Nadpronacja to nadmierne wychylanie się stawu skokowego do środka. Dla takich biegaczy wybieramy buty z systemem wsparcia dla pronacji, który poza stabilizacją da również poczucie komfortu. W przypadku dużej nadpronacji bieganie bez odpowiednich butów może powodować bóle kolan, bioder i przeciążenia w obrębie całych kończyn. Nadpronatorzy potrzebują stabilności i butów wspierających każdy krok.

Supinacja (zwany także jako pod-pronacja) to zjawisko podczas którego, w trakcie przetaczania noga ucieka na zewnątrz w wyniku niewystarczającego rotowania stopy do środka. Biegacze supinatrzy to stosunkowo niewielki procent wszystkich biegaczy ale Ci którzy zaliczają się do tej grupy powinni wybierać buty z dobrą amortyzacją o charakterystyce neutralnej

Na jakiej podstawie możesz stwierdzić jaki typ stopy masz? Podolog lub fizjoterapeuta może bez wątpienia to stwierdzić, ale prostsza odpowiedź może znajdować się w twojej szafie. Jeśli jesteś właścicielem używanych butów do biegania możesz kierować się starciem podeszwy. Wcale nie jest tak, że gdy buty starte są w okolicach pięty jesteśmy pronatorami. Prawidłowo wyważona stopa zaczyna przetaczanie właśnie w tym miejscu, a co za tym idzie najbardziej oddziałuje na ten obszar tarcie. Nadmierni pronatorzy mogą zużywać buty bardziej po wewnętrznej części butów, natomiast supinatorzy niszczą zewnętrzne ich krawędzie. Jeśli chodzi o biegacza neutralnego to jego buty powinny być zużyte równomiernie nie wliczając w to oczywiście pięty, która u wszystkich biegaczy zużywa się podobnie.

Rodzaje Butów do biegania.

Buty amortyzujące, neutralne - zapewniają podwyższoną amortyzację i minimalne wsparcie. Są najlepsze dla biegaczy, którzy są  neutralni lub supinujący. Warto dodać, że buty tego typu nie mają żadnych dodatkowych wzmocnień czy systemów korygujących krok

Buty z serii stabilizującej pomagają w zapobieganiu nie wielkiej pronacji. Są dobre dla biegaczy neutralnych lub tych, którzy wykazują łagodne do umiarkowanego przejawy nadpronacji. Charakteryzują się one systemem wsparcia po wewnętrznej części buta, najczęściej w szarym kolorze, lub innym odróżniającym się od koloru całej podeszwy.

Buty z serii suport czyli tak zwanego wsparcia oferują takie funkcje jak sztywniejsze obszary piety płynnie przechodzące w system wsparcia wzdłuż całej stopy. Są najlepsze dla biegaczy, którzy wykazują umiarkowaną do ciężkiej nadpronacji.

Dodatkową grupą butów biegowych są buty minimalistyczne charakteryzujące się niską masą, minimalną amortyzacją i brakiem jakichkolwiek systemów wspomagających biegacza. Tego typu buty traktujemy jako narzędzie do wzmocnienia stopy lub buty do biegania w terenie nie utwardzonym